|
Op ongeveer 8 km ten oosten van Maastricht en direct aan
de autosnelweg A 79, die vanuit Aken via Maastricht naar Luik voert,
ligt Houthem-St. Gerlach met z'n voormalige Norbertinessenklooster. Deze
kloostergebouwen zijn recent gerestaureerd, evenals de parochie- en
pelgrimskerk, die toegewijd is aan de H. Gerlachus. Dit klooster werd
gesticht in 1201 op de plaats waar St. Gerlach in de 12e eeuw als
kluizenaar geleefd heeft en in 1164 of 1165 als een heilige gestorven
is. Het klooster werd in 1786 geseculariseerd.
De bouw van de huidige kerk gaat terug tot 1720 en werd in 1735 door de
abt van het klooster Knechtsteden (bij Keulen in Duitsland) ingewijd. De
belangrijkste bezienswaardigheden, naast het graf en de reliekschrijn
van St. Gerlach, zijn de fresco's die door Johann Adam Schöpf
(1702-1772) rond 1751 aangebracht zijn. Deze J.A. Schöpf stond als
hofschilder in dienst van de kunstminnende Keulse keurvorst en
aartsbisschop Clemens August.
Deze kerk van Houthem is het enige kerkgebouw in Nederland dat zo met
fresco's verfraaid is, en dat in barokstijl gebouwd is. Na de
restauratie van de oude kloostergebouwen - waarin momenteel "Château
St.Gerlach" is gevestigd - is het oude karakter van het geheel weer
duidelijk herkenbaar.
In een onderdeel van de oude kruisgangen - ten
zuiden van de kerk - is een klein museum met schatkamer ingericht.
Hierin zijn het verloop van de geschiedenis van het Stift alsook de
behouden gebleven religieuze kunstschatten te bewonderen. Een nieuw
gebouwde kapel biedt de bezoeker de gelegenheid tot rust en stilte.
3-1-2009
|
Mozaïekwand gemaakt door Irene van Vlijmen (Weert
1939 - Malaga 2007)
Technische gegevens
- 4,5 bij 6,85 meter
- 260 kleuren
- 20 nuances goud (23 karaats bladgoud tussen 2 glasplaatjes)
- met de hand vervaardigd glasmozaïek uit Italië - Venetië, gelegd
in kalk/zandmortel.
Deze techniek bestaat reeds 3000 jaar, maar met glasmozaïek pas 1500
jaar. Ook de frescotechniek is al 3000 jaar oud.
Deze is toegepast bij de regenboog, de engelen en aan de kanten met
behulp van 6 kleuren fresco-pigment.
De voorstelling
Er liggen 2 gedachten aan ten grondslag:
* Het zoeken van de mens naar God en hoe St. Gerlach ons hierbij
behulpzaam kan zijn (van beneden naar boven).
* Het gevonden zijn door God van mensen (van boven naar beneden).
- De Heilige Drieëenheid
Het Alziend Oog (God), de Vader.
Maria, Madonna van het Geuldal, met de Zoon.
De duif (doop van Jezus in de Jordaan), vlammen (Pinksteren)
en vurige tongen (in alle talen verkondigen van het
Evangelie door de apostelen). De Heilige Geest.
- Vanonder de mantel van Maria meandert de Geul, het levenswater van
St. Gerlach - volgens de legende tot 3 maal toe veranderd in wijn -
omlaag en weer omhoog.
- Het wapen van Proost Van Cauwenberg (wapen met drie bergen
waarop drie kauwen zitten; zie ook de timpaan van het château).
- Madonna en St. Gerlach worden omgeven door bloemen, vogels en
konikspaarden en vissen in de Geul.
- St. Gerlach, met open handen, met rechts de Holle Eik, zijn
woonplaats, en links het kloostercomplex met de kerk waar zijn
gebeente rust.
- Rechts beneden een fossiele St. Jacobsschelp (± 70 miljoen jaar
oud), dichtbij in de mergel gevonden, symbool van de pelgrims.
- Links het visioen van de H. Hildegard van Bingen, tijdgenote van
St. Gerlach, kloosterlinge, onder meer in Eibingen en Rüdesheim.
In de levensbeschrijving van St. Gerlach wordt vermeld dat Hildegard
van Bingen een visioen had, waarin zij in de hemel een voor St.
Gerlach bestemde rijk versierde stoel zag. Als blijk van verering
stuurde zij Gerlachus de hoofdkrans die zij droeg toen zij geprofest
werd. Toen de Vita van St. Gerlach geschreven werd, was deze kroon
of krans nog in het klooster aanwezig.
Hildegard was een zeer ontwikkelde vrouw, schreef boeken, had kennis
van geneeskrachtige kruiden, componeerde liederen en correspondeerde
met de groten der aarde, die zij vermaande. Ze had vele visioenen,
waarvan één, het scheppingsverhaal, hier is uitgebeeld.
1e cirkel: Het heelal met in de kern de Geest Gods,
het witte licht, dat desintegreert (overgaat in kleuren van het
prisma).
2e cirkel: De zes scheppingsdagen doordrongen door de Geest van God.
Door de val van Adam en Eva wordt Gods band met ons verbroken, maar
gelukkig weer hersteld door het licht van Jezus.
Christus (X P = chi en rho, van het Griekse woord Xristos) en begin
en einde voorgesteld de A en O (alfa en omega, begin.en einde van
het Griekse alfabet).
3e cirkel: Onze aarde AD 1997.
dedicavit = opgedragen (aan de mensen van Houthem)
C.O. = door
Camille Oostwegel
fecit =
gemaakt door Irenen van Vlijmen.
Externe link
Op de website van
HVNArchitecten zijn mooie foto's van de dagkapel opgenomen.
|
Het door de heer Hüsstege gemaakte icoon van Gerlach,
speciaal voor onze kerk gemaakt en in 2016 aan de parochie geschonken.
Op zaterdag 17 september 2016 – feestdag van de H. Hildegard van Bingen
– heeft het nieuwe icoon van Sint Gerlach een vaste plaats gekregen in
de dagkapel van Houthem (Gerlachuskapel).
klik op een foto voor vergroting
Diverse parochianen, genodigden en gasten waren hierbij aanwezig,
waarbij ook twee “blauwe zusters” (Dienaressen van de Heer en de Maagd
van Matará) uit Brunssum.
Na een korte plechtigheid in de kapel, waar de nieuwe icoon haar vaste
plaats kreeg, is men naar het reliekschrijn in de kerk gegaan. Hier
overhandigde pastoor Burger een reliek van St. Gerlach aan de zusters.
Zij brengen het reliek aan de “blauwe zusters” in Oud-Valkenburg zodat
ook aldaar een relikwie van St. Gerlach in hun midden zal zijn.
Na afloop van de overhandiging was er een informeel samen zijn de
parochiezaal.
17-9-2016
|
Vriend worden van St. Gerlach.
Iets voor u?
Het kerkgebouw c.a. van St. Gerlach
neemt een unieke plaats in onder de kerken in ons land. Een kerk,
die gebouwd is in de stijl van de barok, waarvan de wanden en het
plafond beschilderd zijn met vele fresco’s, en die bovendien het
gebeente van diens patroonheilige binnen haar muren bewaart, is een
zeldzaamheid.
Daar komt bij het geheel gerestaureerde monumentale orgel uit 1784
van de hand van de Maastrichtse orgelbouwer Binvignat.
Het gehele complex
(gesticht in 1202) heeft een lange geschiedenis, die synchroon loopt
met de volatiele staatkundige, culturele en godsdienstige
ontwikkelingen in onze regio.
Sinds de restauratie van het gehele complex, in 1997 voltooid,
streven we ernaar alle voor de kerkgemeenschap beschikbaar gekomen
ruimten ook hun geplande invulling te geven (kapel, Capittelskamer,
museum, schatkamer, sacristie) en om het achterstallig onderhoud van
het kerkgebouw en omgeving weg te werken. Wanneer deze
doelstellingen gerealiseerd zijn, beschikken we over een ideale
accommodatie om, in een schitterende omgeving, naast religieuze ook
kerkelijke en culturele evenementen op te zetten.
Wilt u ons hierbij steunen? En wilt u over de voortgang van de
activiteiten geïnformeerd blijven (bv via een nieuwsbrief)? Stuur
ons dan een e-mailtje.
Bij voorbaat hartelijke dank.
Het Kerkbestuur
De Sint Gerlachus Stichting
|
|
Over de kerk en de parochie
kunt u ook informatie vinden op de site
van de Heemkundevereniging Houthem-St.
Gerlach:
houthem.info
|